Het zijn de boeren uit het dorp die in het jaar 1912 ‘De Boerenstand’ in Terwolde oprichten. Een melkfabriek waarbij de stichters in meer coöperatieve vorm zorg dragen voor de producten én elkaar. De melkfabriek start in 1913 met produceren en doet dit tot in het jaar 1972, wanneer andere bedrijfsvormen de overhand krijgen en de melkfabriek geen bestaansrecht meer heeft.

De beginjaren

Boeren uit het dorp en directe omgeving leveren de melk aan de fabriek, ze komen het brengen of het wordt dagelijks van het erf afgehaald. Buiten is het dan een drukte van jewelste, wanneer de vele bussen voor de deuren worden geplaatst om vervolgens binnen te worden verwerkt. Vervoer vindt plaats met paard en wagen, maar de melkfabriek is zelf ook in het trotse bezit van een prachtige vrachtwagen om de melkbussen langs de route op te pikken.

Stokking

Het gebouw, destijds eigendom van de familie Flierman, krijgt na het beëindigen van de zuivelactiviteiten een nieuwe functie, namelijk die van showroom annex winkel voor de verkoop van de producten, welke worden geproduceerd door de nabijgelegen meubelfabriek Stokking. De melkfabriek wordt omgedoopt tot ‘Formulux’ en beleeft goede tijden. Aanvang jaren ’80 gaat het echter de verkeerde kant op met de meubelfabriek en in 1985 worden de deuren van Stokking én Formulux gesloten.

Winkels

Een aantal ondernemers uit Terwolde heeft het lumineuze plan om een winkelcentrum te ontwikkelen in het ruime casco gebouw. Het centrum krijgt de naam ‘De Fabriek’ naar de gelijknamige en succesvolle tv-serie waar Nederland massaal voor thuis blijft. Het winkelend publiek weet in grote getale de weg te vinden naar onder andere auto’s, bloemen, kleding, schoenen en meubelen. Ondernemers van het eerste uur zijn Driek Wolters, Joop Vorderman, Ton Nijhof, Gerrit Beumer en Joop de Grutter.

Het is vervolgens Terwoldenaar Gradus Leurink die de stoute schoenen aantrekt en het hedendaagse bedrijventerrein nieuw leven inblaast. Zijn onderneming ‘Intermontage’ heeft bedrijfsruimte nodig om te kunnen groeien. Hij is al huurder van enkele hallen op het terrein van Stokking, maar krijgt dan de mogelijkheid de panden en grond te kopen. Een aantal jaren later mag Gradus Leurink ook een bod uitbrengen op de voormalige melkfabriek. Concrete plannen zijn er dan nog niet, maar het industriële gebouw en de omliggende gronden blijven als het ware in handen van het dorp.

Smeenk

Waar ooit veel ondernemingen elkaar aflosten in De Fabriek, hield de familie De Grutter stand. Joop de Grutter bouwde er zijn kledingzaak Maris Mode uit tot een regionale trekker en zijn zoon Richard zette dat ondernemerschap voort met De Grutter Slapen & Wonen aan de Twelloseweg 79 in Terwolde. Die winkel groeide uit tot een begrip in de omgeving dankzij sterke merken en deskundig slaapadvies.

Toch veranderde er in 2024 iets wezenlijks. Na ruim twintig jaar ondernemerschap besloot Richard het roer om te gooien. Hij miste de dynamiek, zocht nieuwe uitdagingen en stond open voor een andere toekomst. Tijdens een informeel gesprek ontstond verrassend snel een klik met ondernemer Tom Smeenk, bekend van zijn beddenzaken in Deventer en Utrecht. Wat begon als een geintje, eindigde in een deal: per 1 september nam Smeenk de winkel over.

Met die stap maakt de vertrouwde naam De Grutter Slapen & Wonen plaats voor Smeenk. De overname betekent geen einde, maar een nieuw hoofdstuk. Smeenk voegt topmerken en een breder aanbod toe aan de winkel en zet daarmee een frisse koers uit, terwijl de locatie in Terwolde haar regionale functie behoudt. Wat ooit begon als een sterk familiebedrijf krijgt zo een toekomstbestendige opvolging.

d’Olde Melkfabriek – Jouw werkplek in Terwolde

Al snel komen de partijen tot het plan om kleinschalige kantoor- en flexplekken te ontwikkelen. Projecten in de nabije omgeving laten zien, dat hieraan sterke behoefte is. De kleinschalige kantoren maken het betaalbaar voor huurders en de flexplekken hebben een zeer lage drempel qua kosten. Daarbij komt ook het coöperatieve weer terug in het pand. Als ondernemers samen optrekken en elkaar waar mogelijk versterken in het ondernemen. Aangezien het voormalige schoolgebouw als dorpshuis de naam d’Olde Schole heeft gekregen, wordt deze lijn met d’Olde Melkfabriek voortgezet.

Juni 2020 worden de eerste bouwwerkzaamheden gestart. En zoals dat gaat met projecten, staat er altijd meer werk om het hoekje dan zichtbaar is. Ook ontstaan er gedurende de ontwikkeling nieuwe ideeën welke tegelijk verbeteringen zullen zijn en dus worden doorgevoerd. Het maakt, dat d’Olde Melkfabriek op 1 oktober 2020 officieel de deuren opent. Ruim een eeuw na het ontstaan, is er wederom volop eigentijds leven in de brouwerij.

(Deze informatie is onder meer tot stand gekomen met dank aan de Oudheidkundige Kring Voorst, Richard de Grutter en Tony Leurink)