Het zijn de boeren uit het dorp die in het jaar 1912 ‘De Boerenstand’ in Terwolde oprichten. Een melkfabriek waarbij de stichters in meer coöperatieve vorm zorg dragen voor de producten én elkaar. De melkfabriek start in 1913 met produceren en doet dit tot in het jaar 1972, wanneer andere bedrijfsvormen de overhand krijgen en de melkfabriek geen bestaansrecht meer heeft.

De beginjaren

Boeren uit het dorp en directe omgeving leveren de melk aan de fabriek, ze komen het brengen of het wordt dagelijks van het erf afgehaald. Buiten is het dan een drukte van jewelste, wanneer de vele bussen voor de deuren worden geplaatst om vervolgens binnen te worden verwerkt. Vervoer vindt plaats met paard en wagen, maar de melkfabriek is zelf ook in het trotse bezit van een prachtige vrachtwagen om de melkbussen langs de route op te pikken.

Stokking

Het gebouw, destijds eigendom van de familie Flierman, krijgt na het beëindigen van de zuivelactiviteiten een nieuwe functie, namelijk die van showroom annex winkel voor de verkoop van de producten, welke worden geproduceerd door de nabijgelegen meubelfabriek Stokking. De melkfabriek wordt omgedoopt tot ‘Formulux’ en beleeft goede tijden. Aanvang jaren ’80 gaat het echter de verkeerde kant op met de meubelfabriek en in 1985 worden de deuren van Stokking én Formulux gesloten.

Winkels

Een aantal ondernemers uit Terwolde heeft het lumineuze plan om een winkelcentrum te ontwikkelen in het ruime casco gebouw. Het centrum krijgt de naam ‘De Fabriek’ naar de gelijknamige en succesvolle tv-serie waar Nederland massaal voor thuis blijft. Het winkelend publiek weet in grote getale de weg te vinden naar onder andere auto’s, bloemen, kleding, schoenen en meubelen. Ondernemers van het eerste uur zijn Driek Wolters, Joop Vorderman, Ton Nijhof, Gerrit Beumer en Joop de Grutter.

Het is vervolgens Terwoldenaar Gradus Leurink die de stoute schoenen aantrekt en het hedendaagse bedrijventerrein nieuw leven inblaast. Zijn onderneming ‘Intermontage’ heeft bedrijfsruimte nodig om te kunnen groeien. Hij is al huurder van enkele hallen op het terrein van Stokking, maar krijgt dan de mogelijkheid de panden en grond te kopen. Een aantal jaren later mag Gradus Leurink ook een bod uitbrengen op de voormalige melkfabriek. Concrete plannen zijn er dan nog niet, maar het industriële gebouw en de omliggende gronden blijven als het ware in handen van het dorp.

De Grutter

Hoe royaal ook de totale oppervlakte van De Fabriek, voor de individuele winkels is er waarschijnlijk toch te weinig ruimte om voldoende waar uit te stallen en inkomen te generen. Wisselingen van bedrijven vinden er plaats, maar uiteindelijk gaat de formule ter ziele. Joop de Grutter blijft in z’n eentje achter maar spint feitelijk garen bij het vertrek van anderen. Hij weet zijn kledingbedrijf Maris Mode enorm uit te breiden, waarbij later zijn zoon Richard een beddenspeciaalzaak gaat starten. Vader en zoon doen het fantastisch, hun bedrijven hebben een grootse aantrekkingskracht in de regio.

De Grutter Slapen & Wonen is nog steeds gevestigd aan de Twelloseweg 79, maar het is eenzaam aan de top. De voorzijde van het statige pand staat al enkele jaren leeg, wat ook de gerenommeerde onderneming niet ten goede komt. Het bestuur van Vereniging Dorpsbelangen Terwolde, dat in 2019 verjonging en versterking krijgt, heeft onder meer ‘leefbaarheid’ op het programma staan. Hoe tevreden is de dorpeling als inwoner, welke voorzieningen zijn er en hoe kan de leefsituatie nog verder worden verbeterd. Enkele leegstaande panden in het dorp zijn daarbij een doorn in het oog en het bestuur gaat in gesprek met de huidige eigenaren; de erfgenamen van wijlen Gradus Leurink.

d’ Olde Melkfabriek – Jouw werkplek in Terwolde

Al snel komen de partijen tot het plan om kleinschalige kantoor- en flexplekken te ontwikkelen. Projecten in de nabije omgeving laten zien, dat hieraan sterke behoefte is. De kleinschalige kantoren maken het betaalbaar voor huurders en de flexplekken hebben een zeer lage drempel qua kosten. Daarbij komt ook het coöperatieve weer terug in het pand. Als ondernemers samen optrekken en elkaar waar mogelijk versterken in het ondernemen. Aangezien het voormalige schoolgebouw als dorpshuis de naam d’Olde Schole heeft gekregen, wordt deze lijn met d’Olde Melkfabriek voortgezet.

Juni 2020 worden de eerste bouwwerkzaamheden gestart. En zoals dat gaat met projecten, staat er altijd meer werk om het hoekje dan zichtbaar is. Ook ontstaan er gedurende de ontwikkeling nieuwe ideeën welke tegelijk verbeteringen zullen zijn en dus worden doorgevoerd. Het maakt, dat d’Olde Melkfabriek op 1 oktober 2020 officieel de deuren opent. Ruim een eeuw na het ontstaan, is er wederom volop eigentijds leven in de brouwerij.

(Deze informatie is onder meer tot stand gekomen met dank aan de Oudheidkundige Kring Voorst, Richard de Grutter en Tony Leurink)